صاعقه زدگی وراههای پیشگیری ودرمان

صاعقه زدگی در طبیعت را جدی بگیرید
قبل از شروع باید تفاوت بین آذرخش و تند را بدانیم

تفاوت صاعقه با تندر:

تعریف صاعقه 

آذرخش (Lightning) : به تخلیه الکتریسیته بین ابر و زمین می‌گویند. از آن تحت عنوان «صاعقه» یا «رعد و برق» نیز یاد می‌شود.
• صاعقه زدگی ورود جریان بسیار قوی برق یا الکتریسیته ساکن به بدن در زمان بسیار کوتاه است.

تعریف تندر

تندر (Thunder) : به تخلیه الکتریسیته «بین دو ابر» و یا در حالت خاص به تخلیه الکتریسیته «درون یک ابر بسیار بزرگ» می‌گویند.

فاصله ما از آذرخش و تندر:
اگر مابین دیدن و شنیدن رعد، یک ثانیه فاصله باشد، فاصله آن از شخص در حدود ۳۳۰ متر است (سرعت صوت). هر قدرفاصله میان ما با کانون آذرخش کمتر بوده و جهت حرکت ابرهای خطرناک نیز به سمت ما باشد؛ باید بدانیم با شرایط دشوارتری مواجه خواهیم بود.

فواید و خواص رعد و برق برای طبیعت
آبیاری
برقها معمولا حرارت فوق العاده زیاد گاه در حدود ۱۵ هزار درجه سانتیگراد تولید می‌کنند و این حرارت کافی است که مقدار زیادی از هوای اطراف را بسوزاند و در نتیجه فشار هوا فورا کم شود و می‌دانیم در فشار کم ، ابرها می‌بارند و به همین دلیل غالبا بعد از جهش برق رگبارهایی شروع می‌شود و دانه‌های درشت باران فرو می ریزند. از اینرو برق در واقع یکی از وظایفش آبیاری است.

سمپاشی
هنگامی که برق با آن حرارتش آشکار می‌شود، قطرات باران با مقداری اکسیژن اضافی ترکیب می‌شوند و آب سنگین یعنی آب اکسیژنه ایجاد می‌کنند و هنگام بارش تخم آفت و بیماریهای گیاهی را از میان می‌برد و در واقع عمل سمپاشی انجام می‌دهد. هر سال که رعد و رق کم باشد آفات گیاهی بیشتر است!

تغذیه و کود رسانی
قطرات باران بر اثر برق و حرارت شدید ، ترکیب اسید کربنی پیدا می‌کنند و به هنگام پاشیده شدن بر زمین و ترکیب با آن یک نوع کود مؤثر گیاهی می‌سازند و گیاهان از این طریق تغذیه می‌شوند. بعضی از دانشمندان گفته‌اند مقدار کودی که در یک سال از مجموع برقهای آسمان در کره زمین بوجود می‌آید دهها میلیون تن است، که رقم فوق العاده بالایی می‌باشد.

مکانیسم صاعقه
• تخلیه الکتریکی در زمان کوتاه و ولتاژ بسیار بالا در اثر برخورد ۲ توده هوا با بار مثبت و منفی.
گونه‌های مختلف برخورد با صاعقه
• برخورد مستقیم
• برخورد القائی در محل اصابت
• جریان زمینی

آسیب‌های ناشی از برخورد مستقیم صاعقه
• انقباض عضلانی ناگهانی، پارگی عروق، شوک و افزایش سموم بافت‌های بدن
• آسیب عضلانی و نارسایی کلیه
• وقفه در دستگاه تنفسی و قلب، انقباض عروقی (عرق سرد)
• افزایش فشار خون بطور موقت
• سکته قلبی، انسداد عروق و ترومبوز (بروز لخته‌های خونی در عروق)
• آسیب ارگان‌های شکمی، پارگی طحال و کلیه (موارد نادر)
• آسیب سیستم مغز و نخاع
• آسیب روانی (شایع)
• آب مروارید چشم
• آتروفی عضلات
• پارگی پرده گوش

روش پرهیز از اصابت مستقیم صاعقه
• مخروط امنیت را حفظ کنید:
• زمان رسیدن صاعقه را ارزیابی کنید. (پائین‌تر توضیح داده شده است)
• در مسیر جنگلی در میان کوتاه‌ترین درخت‌ها بایستید. (از تک درخت‌های بلند پرهیز کنید)
• از لبه پرتگاه‌ها پرهیز کنید.
• از قله‌ها پرهیز کنید.
• در داخل دره‌ها پناه بگیرید.

علائم وجود جریان القائی در محل (ناشی از تخلیه الکتریکی ضعیف)
• توجه کنید که آیا بوی (اوزون) به مشام می‌رسد؟
• آیا صدای تخلیه الکنریکی (وزوز) به گوش می‌رسد؟

روشهای پیشگیری از صاعقه
• از عینک فلزی استفاده نکنید.
• به لوازم فلزی دست نزنید.
• از قرار گرفتن روی تپه، مناطق باز و مسطح پرهیز کنید.

جریان زمینی (عبور جریان از نزدیکی فرد)
• در این نوع برخورد، جریان از بدن فرد (یا از نزدیکی بدن فرد) رد می‌شود، به صورت عبور از دست به دست و از سر به پا، به عنوان هادی رد می‌شود.

روش پرهیز از جریان زمینی
• از غارهای کوچک دوری کنید.
• از فرورفتگی‌ها پرهیز کنید.
• از سطوح مرطوب، گیاهان خیس، چاله‌های آب و شکاف‌ها پرهیز کنید.
• از تماس با دیوار، صخره و سنگ‌ها اجتناب کنید.
• در هنگامی که داخل اتومبیل قرار دارید، بهترین مکان برای جلوگیری از صاعقه زدگی داخل اتومبیل است، از خودرو خارج نشوید.

محاسبه فاصله رعد و برق تا فرد
• سرعت نور صاعقه = ۳۰۰.۰۰۰ کیلومتر در ثانیه
• سرعت صدای صاعقه = ۳۳۰ متر در ثانیه
• به محض دیدن نور صاعقه شروع به شمارش ثانیه‌ای کنید، از ۱۰۰۱، ۱۰۰۲، ۱۰۰۳ شروع کنید. تا صدای صاعقه به گوش شما برسد. تعداد ثانیه‌هایی را که شمردید در عدد ۳۳۰ ضرب کنید، عدد بدست آمده فاصله شما با توده هوای متغیر (به متر) را نشان می‌دهد.

اقدامات احیای فرد مصدوم
• بررسی وضعیت قلب و ریه و اقدام به CPR
• مراقب آسیب رسانی در حین کمک باشید. (در اثر حرکت دادن فرد احتمال شکستگی و قطع نخاع وجود دارد)

شدت جریان الکتریکی و دمای آذرخش:
شدت جریان الکتریکی در رعد و برق ممکن است بین ۱۰۰۰۰ تا ۴۰۰۰۰ آمپر باشد. تخلیه الکتریکی که از یک ابر به ابر دیگر و یا به زمین بوجود می‌آید، می‌تواند قلب انسان را از کار بیاندازد؛ شش‌ها را پاره کند و سبب سوختگی جدی در بدن شود. هوایی که نور برق از میان آن می‌گذرد به شدت گرم می‌شود. جریان الکتریکی شدید میزان حرارات هوا را در کانالی که برق از آن عبور می‌کند برای مدت یک میلی‌ثانیه تا ۳۰۰۰۰ درجه سانتی‌گراد بالا می‌برد. هوایی که بطور ناگهانی این میزان گرم می‌شود به سرعت منبسط شده و ضربه‌ای به هوای اطراف می‌زند و امواجی را با فشار بین ۱۰ تا ۳۰ اتمسفر به وجود می‌آورد.
بر اثر برخورد ابرهای دارای بارهای غیر هم نام، واکنش‌های الکتریکی شدیدی به صورت نور و صدای شدید بنام صاعقه یا رعد و برق تولید می‌گردد که با نورو صدای شدید همراه است. بر اساس مطالعات و بررسی‌های به عمل آمده توسط متخصصین امر تعداد رعد و برق در هر لحظه در سراسر دنیا بین ۱۵۰۰ تا ۲۰۰۰ بار می‌باشد. به عبارت دیگر حدود ۶۰۰۰ جرقه الکتریکی در هر دقیقه در دنیا زده می‌شود.

 خطرناک‌ترین فصل‌ها جهت رعد و برق:
هر قدر به محور استوا نزدیک‌تر شویم بر تعداد آذرخش‌ها افزوده می‌شود، اما در مناطق قطبی به ندرت ممکن است آذرخش رخ دهد. همچنین به دلیل ناپایداری و تلاطم هوا، بهار و پاییز به ترتیب؛ خطرناک‌ترین فصل‌ها از نظر وقوع آذرخش و تندر محسوب می‌شوند.

آمار اصابت صاعقه: آمار دقیقی در ایران نداریم، ولی در آمریکا حدود ۱۰۰۰ نفر اصابت و ۱۰۰ نفر مرگ گزارش می‌شود. یعنی میزان مرگ آن ۱۰% است. لازم به ذکر است کشور آمریکا از نظر اصابت آذرخش و تندر، در ردیف کشورهای پرحادثه قرار دارد.

یکی دیگر از تولیدات آذرخش و تندر گاز اوزون میباشد
آذرخش و تندر، گازی سمی به ناماوزون (O۳)  این گاز به جای دو اتم اکسیژن، از سه اتم اکسیژن تشکیل شده و در سطح کره زمین، از آن به عنوان گازی سمی و خطرناک یاد می‌شود. اما همین گاز سمی و خطرناک، اثرات سودمند بسیاری برای ادامه حیات بشر بر روی کره زمین دارد‍! پس از هر آذرخش و تندر، گاز اوزون تولید شده به سمت جو رفته و با استقرار در لایه‌های بالایی جو؛ در نقش لایه محافظت کننده کره زمین در برابر نفوذ اشعه‌های خطرناک کیهانی، انجام وظیفه می‌کند.

مولکول‌های اوزون در ارتفاع ۱۵ تا ۲۵ کیلومتری از سطح دریا متمرکز شده و با جذب پرتوهای فرابنفش؛ به هستی جانداران در روی کره زمین کمک می‌کند. غلظت آن با ارتفاع از سطح دریا، عرض جغرافیایی و بر حسب زمان تغییر می‌کند. ۴۰% از منطقه حاره (معادل ۵۰% از کره زمین) همیشه رعد و برق و توفان دارد. منطقه گات غربی و گات شرقی که در کشور هند قرار دارند، در خطر دائمی صاعقه واقع شده‌اند. صاعقه باعث حاصلخیزی خاک می‌شود. بنا بر تحقیقات انجام شده، صاعقه تاثیر مثبت خود را نیز در از میان بردن بیماری‌های مهلکی نظی طاعون و … نشان داده است.

نشانه‌های آذرخش و توفان تندری:
۱- جذب الکتریسیته: در تماس دست یا بدن با صخره‌ها و سنگ‌های تیز؛ نوع خاصی از گزیدگی و برق گرفتگی ضعیف احساس می‌شود.
۲- استشمام بوی سیر مانند در هوا (به علت وجود گاز اوزون)
۳- مشاهده هاله نور آبی رنگ پیرامون اجسام فلزی یا نوک تیز
۴- شنیدن صدای وز وز در هوا
۵- مشاهده ابر گل کلمی شکل در آسمان (به ویژه ابر سندانی شکل)
۶- سیخ شدن موهای سر و بدن

صدمات آذرخش:
صدمات ناشی از آذرخش (صاعقه) را می‌توان به ۳ دسته کلی تقسیم کرد:

گروه اول: صدمات ناشی از برخورد مستقیم آذرخش (صاعقه) با شخص
گروه دوم: صدمات ناشی از ولتاژ گام (برق زمینی)
گروه سوم: صدمات ناشی از عوارض جانبی آذرخش (مانند حرارت جانبی، نور، صدا، موج و گاز)

از جمله صدمات ناشی از برخورد مستقیم و غیرمستقیم آذرخش با افراد، می‌توان به موارد زیر اشاره نمود: ایست قلبی، سوختگی‌های سطحی و عمقی، (سوختگی‌های نقطه‌ای، مویرگی، پر مانند، خوشه‌ای و گل صاعقه که به خالکوبی دائم زیگزاگ شبیه هستند)، ایجاد نوع خاصی از پختگی و التهاب در پوست (با سوختگی اشتباه نشود)، صدمات خفیف یا شدید مغزی، پارگی پرده گوش‌ها، کاهش شنوایی و ناشنوایی، فلج شده موقتی یا دائمی در اندام، از کار افتادن کلیه‌ها، خونریزی داخلی، شوک، آسیب خفیف یا شدید دستگاه عصبی، بی‌حسی یا فلج شدن اندام انتهایی مثل پاها (به ویژه در ولتاژ گام)، شکستگی استخوان‌ها (پرت شدن در اثر انفجار و موج صاعقه)، مشکلات ریوی و اختلال تنفسی، کما و نهایت مرگ.

برق زمینی یا «ولتاژ گام»: یکی از عواقب خطرناک آذرخش است؛ برق زمینی، جریانی است که پس از وقوع صاعقه برای لحظاتی در زمین باقی می‌ماند تا جذب زمین شده یا تبدیل به گرما شود. معمولاً قسمت عمده برق زمینی در اعماق فرو می‌رود اما اگر سطح زمین مرطوب، دارای بستر سنگی یا پوشیده از خاک مناسب یا علفزار باشد، ترجیح می‌دهد که روی سطح زمین و در جهات مختلف، حرکت کند. این پدیده را ولتاژ گام می‌نامند زیرا با وارد کردن برق از راه گام‌های شخص (پاهای او)، باعث برق گرفتگی او می‌شود. ولتاژ گام تا شعاع چندین متر در اطراف محل اصابت آذرخش پراکنده شده و اشخاصی که در مسیر حرکت آن قرار گرفته باشند را دچار برق گرفتگی می‌کند. اینکه ولتاژ گام دقیقاً چقدر برد دارد قابل محاسبه نیست و به میزان رسانایی خاک آن محل و … بستگی دارد. ولی به ندرت دیده شده برق زمینی بیشتر از ۱۰۰ متر در سطح زمین پیش برود.

صدمات ناشی از ولتاژ گام: صدمات ولتاژ گام به صدمات ناشی از برق گرفتگی شدید محدود می‌شود. بیشتر عوارض فوق را می‌توان در لیست صدمات ولتاژ گام قرار داد اما ولتاژ گام قدرت کمتری دارد و دارای عوارض چون نور و موج انفجار هم نیست. بنابراین جراحات خفیف‌تری ایجاد می‌کند؛ مثلاً سوختگی‌های ناشی از ولتاژ گام با وجود عمقی و خطرناک بودن، به سطح نمی‌رسد و ضربه مغزی نیز در زمره این صدمات قرار نمی‌گیرد. افت فشار و کرختی و بی‌حسی شدید دست و پا از دیگر عوارض ولتاژ گام است.

آذرخش‌های رنگین:
آذرخش‌ها و تندرها را می‌توان به صورت طیفی از رنگ‌های متنوع در آسمان مشاهده نمود. این تنوع رنگ، توضیحات جالبی نیز در پی دارد. این رنگها حاشیه‌ای بر رنگ سفید مرکزی بوده و معمولاً شامل رنگهای آبی، زرد و بنفش هستند. رنگ صاعقه، میزان حرارت آنرا تعیین می‌کند. بنفش، خنک‌ترین و سرخ داغ‌ترین رعد و برق‌ها می‌باشند.اما رنگ آذرخش (صاعقه) به عوامل محیطی نیز بستگی دارد:

۱- بروز صاعقه آبی به معنی شرایط رگبار و تگرگ است.
۲- بروز صاعقه قرمز به معنی بارش باران است.
۳- بروز صاعقه زرد به معنی وجود گرد و غبار در هوا است.
۴- برزو صاعقه سفید به معنی خشکی و عدم رطوبت هولسا و اغلب باعث آتش‌سوزی در جنگل‌ها می‌شود.

شرایط جوی ایجاد صاعقه: تحت شرایط اتمسفریک، بارهای درون ابر یونیزه شده و از یکدیگر جدا می‌شوند. بدین صورت که بارهای منفی به سمت پایین ابر حرکت کرده و بارهای مثبت به سمت بالای ابر می‌روند و یا برعکس.

مخروط امنیت:
استقرار در مخروط امنیت: اگر هنگام وقوع آذرخش، در نزدیکی ما یک درخت بلند و تک وجود دارد؛ می‌توان از زیر بخشی از آن درخت، به شیوه ذیل به عنوان چتر ایمنی بهره جست: بر اساس شکل زیر، بهتر است از یک سوم میانی جهت استقرار موقت استفاده نمود. نزدیک شدن به یک سوم داخلی و یا یک سوم خارجی، ضریب اصابت آذرخش را به شدت افزایش می‌دهد. خروج از امنیت نیز، به وضوح؛ موجبات اصابت آذرخش به فرد را فراهم می‌سازد. در شکل زیر محدوده غیرایمن با unsafe محدوده ایمن یا safe نمایش داده شده است.
مخروط امنیت آذرخش و یک سوم میانی (محدوده مناسب برای استقرار موقت)

نقش آموزش در افزایش ضریب ایمنی:
نباید فراموش کرد که در ارتفاعات همیشه محاسبات قبلی درست از آب در نمی‌آید. چون در کوهستان تغییرات دما و شرایط جوی شدیدتر می‌باشد، معمولاً آن‌ها که خود را آماده ساخته‌اند؛ سالم‌تر و موفق‌ترند.

شناخت دقیق ابرهای خطرناک، به ویژه در مناطق مرتفع و کوهستانی؛ نیازمند کسب تجربه و دانش است. تجربه و دانشی که قدرت تصمیم‌گیری فرد را در موقع حساس و بحرانی، تقویت کند. حضور در کلاس‌های تخصصی مانند هواشناسی کوهستان و همچنین انجام مطالعه مداوم در زمینه‌های مرتبط، یکی از پیش‌شرطهای کسب موفقیت می‌باشد.

در پیمایش دره‌ها، به ویژه دره پرشیب و بی‌گریزگاهی مانند اندرس (اندرسم)؛ باید به وضع هوا و پیش‌بینی سازمانهای هواشناسی توجه داشت؛ خطر باران را جدی گرفت و به افراد شرکت کننده گوشزد کرد که برنامه می‌تواند در هر لحظه لغو شود. ارتقای ایمنی: نباید تعریف مطلقی درباره ایمنی به کار رود. ایمنی وضعیتی پویاست و تنها به معنی فقدان آسیب‌ها و خطرات نمی‌باشد. ارتقای ایمنی فرآیندی است که هدف آن، اطمینان از وجود و حفظ شرایطی است که برای دستیابی و حفظ سطح ایده آلی از ایمنی مورد نیاز می‌باشد. پیش از حضور در طبیعت، نسبت به شناخت خطرات پنهان و آشکار موجود در طبیعت و شیوه‌های برخورد ایمن با آن‌ها اقدام شود.

میدان مغناطیسی:
ممکن است بسیاری از طبیعت‌گردان یا کوه‌نوردان هرگز به طور مستقیم با پدیده آذرخش و تندر مواجه نشوند، اما در «میدان مغناطیسی» آن قرار گیرند. نشانه‌ها و آثار مشخصی وجود دارد که گوشزد می‌کند وارد «منطقه ممنوعه» شده‌ایم! این نشانه‌ها عبارتند از:
۱- سیخ شدن موهای سر و بدن
۲- شنیدن صدای وز وز یا زنگ خاص گوش‌ها
۳- استشمام بوی اوزون (بوی سیر مانند)
۴- مشاهده هاله‌ای به رنگ آبی روشن؛ پیرامون اجسام فلزی، به خصوص نوک و لبه‌های تیز آن‌ها
۵- احساس نوع خاصی از گزش، خارش، سوزش و یا قلقلک نه چندان خوشایند در بخش‌هایی از پوست، که با لباس تماس مستقیم دارد؛ مانند دکمه‌های فلزی، زیپ‌ها و سر زیپ‌های فلزی و …
۶- مشاهده جرقه‌های ریز یا شنیدن صدای آن جرقه‌ها در اثر تماس مستقیم بدن با لباس‌ها و یا اجسام فلزی
۷- احساس گزش یا گزیدگی بلافاصله پس از تماس دست یا بخشی از بدن با سنگ‌های تیز، میله‌ها، باتون، لوازم فنی، اجسام فلزی و …
۸- توجه به رفتار متفاوت پرندگان یا حیواناتی که در پیرامون ما قرار دارند (دقت داشته باشید فرار ناگهانی یا حرکت سریع آن‌ها به مناطق پایین دست؛ الزاماً جهت فرار از دست شکارچیان یا حیوانات وحشی نیست.)
۹- دریافت اختلال یا نویز خاصی روی تلفن‌های همراه، رادیو و …
۱۰- از کار افتادن ناگهانی دستگه‌های الکتریکی و یا خراب شدن دائمی آن‌ها مانند: دستگاه جی‌پی‌اس (GPS)، دوربین عکاسی یا فیلم برداری، تلفن همراه، رادیو، پخش‌کننده‌های موسیقی نظیر MP3 Player، چراغ قوه، چراغ پیشانی و …

(میله پرچم؛ با این که از ارتفاع چندانی برخوردار نیست و تقریباً هم ارتفاع باتون کوهنوردی می‌باشد، اما نقش یک میله آنتن یا برق‌گیر را ایفا نموده است.)

نتایج یک تحقیق پیرامون رابطه «جنسیت افراد» با «درصد اصابت آذرخش»:
مردان بیشتر از زنان دچار صاعقه زدگی می‌شوند! مطالعات جدید نشان می‌دهد دلیل بالاتر بودن آمار مرگ و میر مردان در اثر برخورد صاعقه عاملی فیزیکی نبوده و مردان تنها به دلیل نمایش دادن میزان شجاعت خود جانشان را در معرض خطر قرار می‌دهند. به گزارش «خبرگزاری مهر»، از میان ۶۴۸ انسانی که از سال ۱۹۹۵ تا سال ۲۰۰۸ در اثر اصابت رعد و برق در ایالات متحده جان خود را از دست داده‌اند ۸۲ درصد مرد بوده‌اند. پدیده‌ای که توجه دانشمندان را برای یافتن دلیل بیولوژیکی آن جلب کرد. بر این اساس نظریه‌های جالب توجهی از جمله وجود میزان اضافی از مواد آهنی در کاسه سر مردها و یا خواص رسانایی در بدن آنها ارائه شد، که در نهایت تمامی این نظریات با ارائه دلیل جالب‌تری رد شدند.

«جان جنسنیوس» متخصص ایمنی در مرکز صاعقه در مرکز ملی خدمات آب و هوایی اعلام کرد دلیل بیشتر بودن مرگ مردها در اثر صاعقه زدگی ریسک پذیری بالای آنها به منظور جلب توجه شرایطی است که طوفان‌های شدید به همراه رعد و برق‌های قدرتمند آغاز شده‌اند. وی می‌گوید کمتر پیش می‌آید که مردها در اثر آغاز شرایط نامساعد جوی از کار دست بکشند و تحت طوفانی نیز به فعالیتهایی نظیر ماهیگیری و گلف ادامه می‌دهند و به این شکل خود را در معرض اصابت رعد قرار می‌دهند. آمار نشان می‌دهد فعالیتهای سرگرم کننده و تمرینات ورزشی نیمی از حادثه‌های منجر به مرگ ناشی از اصابت رعد و برق را به خود اختصاص داده است.

نتیجه گیری:
گاهی ساختار زیبا و سحرآمیز طبیعت ما را چنان در خود غرق می‌کند که مخاطرات آن را به دست فراموشی می‌سپاریم. شاید گزاف نباشد اگر بگوییم؛ سهم ما از حضور در طبیعت نباید تنها به تماشا نشستن و نظاره کردن چشم‌اندازهای با شکوه آن باشد. بلکه می‌توان نخست با آموزش‌های پایه، اساسی و مداوم بر میزان تجربیات شخصی بیفزاییم و سپس با سطح آگاهی بالاتری قذم در راه پرفراز و نشیب طبیعت بگذاریم.

آذرخش و تندر دو پدیده طبیعی و بخشی از نظام قانونمند طبیعت هستند. به دلیل سرعت عمل بالا و انرژی فراوانی که تولید می‌کنند ممکن است در نگاه نخست، از آن‌ها به عنوان «خطر» نگریسته شود؛ در حالی که همین پدیده خطرناک، مهربانانه از پوست و جان ما در برابر اشعه‌های خطرناک محافظت می‌کند.

لازم به ذکر است برخی از این مطالب توسط جناب آقای کاوه اشکشی بعنوان پایان نامه دوره مربیگری کوهپیمایی و برخی دیگر این مطالب توسط آقای مهزیار از انجمن پزشکی کوهستان ایران تحریر شده که در اینجا خلاصه آن آمده است. با سپاس فراوان از زحمات این عزیزان.